Architecturale verlichting benadrukt het karakter van een gebouw

“Een mooi gebouw verdient goede verlichting”, opent Marnix van Twist, eigenaar en directeur bij Cleary BV uit Nuenen het gesprek. Hij doelt daarmee op het feit dat goede aanlichting of uitlichting van een karakteristieke gevel voor een enorme architectonische meerwaarde zorgt. Hij kan het weten, aangezien Cleary als specialist in verlichting en lichtsturingen inmiddels een goede reputatie heeft opgebouwd met haar architecturale verlichting.

Met een oorsprong in het leveren van verlichting voor interieurbouw, retail en signage, ziet Marnix de laatste jaren dat zijn bedrijf aan het wegbewegen is van het leveren van louter lichttechnische componenten. “We groeiden uit tot een expertisebedrijf in lichtconcepten, complete oplossingen met gedegen kennis van besturing en software.”

Volgens Marnix kunnen architecturale verlichting grofweg in twee technieken verdeeld worden: enerzijds het aanlichten van een gevel, door middel van verlichtingsbronnen die zich rondom het gebouw bevinden; anderzijds het uitlichten van een gebouw, door middel van lichtbronnen die aan het gebouw zelf bevestigd zijn. “Een combinatie van deze twee is uiteraard ook mogelijk. Het zijn de situatie en de wens van de klant die bepalen welke methode het beste is”, schetst Marnix. “Ingrediënten voor een goede architecturale verlichting zijn het vaststellen van het effect dat bereikt moet worden, het toepassen van de juiste verlichtingsbronnen en indien van toepassing, de juiste besturing van de verlichting.”

Met licht breng je een gebouw tot leven wanneer het donker is. “Daarmee wordt een pand een echte blikvanger. Net zoals een cartoon de karakteristieken overdrijft om een impact te maken, zo kan een gevel spannend geaccentueerd worden met verlichting. Bij ons in Nederland is verlichting vaak een ‘accessoire’ die pas achteraf wordt toegevoegd aan de architecturale beleving. Kijken we naar projecten in het Midden-Oosten, dan zien we dat een weldoordacht verlichtingsplan voor de gevel al in het initiële ontwerp van een gebouw wordt meegenomen. Daarnaast is regelgeving in West Europe wat strikter, maar gelukkig worden provincies en gemeenten bij ons wel soepeler in het toelaten van architecturale verlichting.”

Cleary beschikt over gecertificeerde medewerkers, van lichtontwerp tot en met installatie en onderhoud is alle kennis in eigen huis. “We beheersen het hele proces. Bij nieuwbouw zitten we afhankelijk van het project vaak als eerste met de architect aan tafel, daarna met de gevelbouwer, etc. Als het moet leveren we alles uit één hand”, aldus Marnix. “Ook op het gebied van renovatie praten we graag mee. Een mooi voorbeeld is het hoofdkantoor van KPN. Oorspronkelijk zaten daar armaturen aan de gevel. Na 20 jaar voldeden die echter niet meer. In totaal heeft Cleary daar nu 1504 rgb-armaturen geplaatst van 40 cm x 40 cm. De hele configuratie is dynamisch en aan te sturen; de gevelverlichting fungeert als een gigantisch grote display. Zowel KPN als de gemeente maken er gebruik van om boodschappen mee te communiceren.” 

Cleary wordt steeds vaker ingeschakeld voor het ontwerpen en aanbrengen van dynamische gevelverlichting. “Dat is echt specialistisch werk, waarbij aan de softwarekant ook veel gedaan moet worden. Die kennis is er dan ook bij ons.”

Cleary levert software gestuurde dynamische verlichting altijd op met een interface voor de klant. “Eventueel kan de klant zijn eigen animaties of filmpjes gebruiken als content voor de verlichting. Wie echter een voorgeprogrammeerd lichtspel wenst, waarbij de variaties zich onder vaste knoppen of in een kalender bevinden, kan dat uiteraard ook krijgen.” 

Cleary maakt altijd maatwerk, de gebruiker bepaalt namelijk. Een trend die Marnix waarneemt is ‘entreeverlichting’. Marnix: “Een entree is het visitekaartje van een pand, die mag imposant in het licht gezet worden. Een andere trend is dat eigenaren of beheerders graag alles op afstand willen bedienen. Ook dat is geen probleem.” 

Cleary levert hardware van pixel tot wallwasher. “In hoge kwaliteit, IP68 waterdicht. Of we nu een hele gevel in het licht moeten zetten, of slechts een object, het blijft een spel tussen licht en schaduw.”