Beton: mag deze kiloknaller uit het schap van de bouwwereld?

We vervoeren onszelf graag duurzamer van A naar B, liever in een schonere elektrische auto dan in een brandstofauto. En als het even kan, dan plaatsen we een zonnepaneel of warmtepomp op het dak om onze woning duurzamer mee te verwarmen. Kortom: we doen massaal ons best om de CO2-uitstoot terug te brengen en milieuvriendelijker te leven en te werken. 

De bouwwereld mag niet achterblijven! Natuurlijk is circulair bouwen in opkomst. In mijn laatste project heb ik gemerkt dat dit best wat extra creativiteit vraagt, ook van mij als architect. Zo makkelijk is het namelijk nog niet, werken met hergebruikt materiaal. Maar ik blijf er wel voorstander van, omdat ik bouw voor de toekomst en niet alleen voor het heden.

Wat nog te weinig gebeurt in de bouwwereld is binnen de hele keten kijken naar hoe we gebouwen duurzamer kunnen maken. We staren ons blind op de gebruiksfase van een gebouw. Niet wat het kost om de materialen die we gebruiken te produceren. Het is alsof je een wasmachine koopt met energielabel A, maar die dan zeer milieuvervuilend is geproduceerd. Dat is hetzelfde als jezelf een schouderklopje geven voor het plaatsen van een warmtepomp, maar dan qua materiaal het gebouw massaal van staal, cement en beton opbouwen. Uit gewoonte, of uit verslaving. Terwijl beton wereldwijd voor 7% bijdraagt aan de totale CO2-uitstoot. 

In dit cijfer is zijn de (milieu)kosten voor afvoer nog niet meegerekend. Je kunt beton alleen verpulveren en hergebruiken als granulaat. Dat is een hele laagwaardige toepassing en past daardoor niet goed in het circulaire gedachtegoed.

Wie de wereld wil veranderen, moet bij de belasting beginnen, zegt Rutger Bregman. En dat is hoe ik het ook zie. Het verhogen van de belastingprikkel op duurzaam bouwen is een actie die bij de overheid ligt. Ik zou graag zien dat de overheid de bouwwereld BTW-technisch stimuleert om duurzamer te bouwen, met hoogwaardiger materiaal. Wat dacht je van een bonus of 0% BTW voor wie bouwt met hergebruikte producten, zoals natuurlijke materialen als hout? Of een extra beloning op demontabel bouwen, bijvoorbeeld een lager BTW-tarief?  

Beton is de kiloknaller van de bouw. Het wordt in grote hoeveelheden gebruikt, is ingeburgerd en goedkoop. Ik pleit daarom, net als voor een vleestaks, voor een betontaks. Dat is de enige manier die ik zie om de grote hoeveelheid beton in ons land terug te dringen. 

Kiloknallen met beton. Het lijkt makkelijk en comfortabel. Maar kun je daar in de toekomst nog wel mee thuiskomen? 

Maarten Nieuwenhuize is architect, bouwkundige en eigenaar van architectenbureau M´n Architect. Dit bureau is gespecialiseerd in nieuwbouw, verbouw, renovatie en herbestemming. Info @ www.mn-architect.nl.