Bewust en luchtdicht bouwen met ICF-elementen

Luchtdicht bouwen is niet langer een trend, maar een gegeven. De doelstellingen van de overheid om ons energiegebruik terug te dringen, worden steeds ambitieuzer. En ook de (kwaliteits-)eisen worden steeds hoger, merkt Charles van Oldenbarneveld, directeur van ICF-specialist. “Geen enkel probleem voor het Nudura ICF bouwsysteem, dat bij de kozijnaansluitingen drie in plaats van twee hoogwaardige afdichtingen combineert.”

Insulated Concrete Forms (ICF) is een bouwsysteem afkomstig uit Noord-Amerika, dat in Nederland al jaren wordt toegepast als fundatiesysteem. “De constructieve, technische, thermische én akoestische prestaties van het geïsoleerde betonbekistingssysteem lenen zich echter ook bij uitstek voor bouwen bóven de grond”, benadrukt Van Oldenbarneveld. “Of het nu gaat om grondgebonden woningen, appartementengebouwen, kantoren, scholen, ziekenhuizen of zwembaden: overal zijn ICF-gevels superieur aan houtskeletbouw of in spouw gemetselde muren. Zeker wanneer voor het geïsoleerde betonbekistingssysteem van Nudura wordt gekozen.”

Om grip te krijgen op de eisen voor luchtdicht bouwen, zijn in de meeste projecten de eisen voor Passief Bouwen het uitgangspunt. “Conform deze eisen worden luchtdichte tapes aangebracht in de verbinding van binnen naar buiten en van buiten naar binnen”, weet Van Oldenbarneveld. “Wij voegen hier nog een derde afdichting aan toe, door het houten stelkozijn in een kit te wellen. Hierdoor zijn ongecontroleerde luchtstromen (in- en exfiltratie) niet meer aan de orde.”

Inmiddels zijn de eerste projecten met Nudura ICF in Nederland uitgevoerd. Een mooie referentie is de dubbele paswoning in woongemeenschapswijk en zorginstelling Het Dorp in Arnhem, waar een succesvolle blowerdoortest is afgenomen. Bovendien heeft de woning in 2013 een Slim Bouwen certificaat behaald. Vanwege de flexibiliteit van de blokken wordt Nudura ICF op dit moment toegepast bij een Rijksmonumentale souterrainwoning in Den Haag, waar de blokken dienst doen als welgevormde keerwand/tuinmuur voor het terras. Mooie visitekaartjes zijn ook de ronde gevels van de Rabobank-vestiging in Scheveningen en acht loftwoningen in Leiden.

ICF bestaat in basis uit geïsoleerde EPS (piepschuim) panelen, die door middel van een kunststof web (polyprop) met elkaar zijn verbonden. De blokken kunnen eenvoudig worden gestapeld. Hierdoor ontstaat in mum van tijd een holle bekisting van isolatiemateriaal, die gevuld kan worden met gewapend beton. Gemiddeld kan met dit systeem een vierkante meter gevel per half manuur gerealiseerd worden, weet Van Oldenbarneveld. “Omdat het geïsoleerde betonbekistingssysteem het beton beschermt tegen weersinvloeden, kan het bouwproces in alle weersomstandigheden doorgaan. Voor de bouw is geen zwaar materieel nodig, waardoor de CO2- en stikstofuitstoot tot een minimum beperkt worden. En omdat de elementen eenvoudig vanaf de binnenzijde gestapeld kunnen worden, leent het systeem zich bij uitstek ook voor krappe bouwlocaties.”

ICF-specialist is de geautoriseerde dealer en adviseur van Nudura ICF in Nederland. “Wij zien het als onze taak om architecten, constructeurs en aannemers bewust te maken van de voordelen van het product, die werkelijk legio zijn”, aldus Van Oldenbarneveld. 

“Nudura ICF steekt met kop en schouders boven de markt uit. Niet alleen vanwege een uitgebreid assortiment hulpstukken, zoals 90° hoeken, 45° hoeken, T-profielen en metselsteen-muurdragers, maar ook vanwege de unieke afwerking van het systeem. In plaats van een gladde binnenzijde beschikt Nudura ICF over een zwaluwstaartprofiel. Hierdoor wordt een naadloze aansluiting van isolatiemateriaal en beton geborgd, waardoor koude luchtstromen en energieverlies worden voorkomen. Bovendien zijn de webs over de volledige hoogte van de elementen voorzien en is een gepatenteerd klik-borgingssysteem geïntegreerd, waardoor de blokken al tijdens het stapelen onderling verankerd kunnen worden. Hierdoor kunnen de blokken tijdens het betonstorten niet open gaan staan, lekken of opdrijven. Dit maakt Nudura ICF bij uitstek geschikt voor BREEAM-, BENG-, LEED- en WELL-gecertificeerde projecten.”

De ICF-blokken van Nudura zijn ongeveer 45 centimeter hoog, 2,44 meter lang en hebben een onderlinge vaste afstand ten behoeve van de volgende betonkerndiktes: 10, 15, 20, 25 of 30 centimeter. In het systeem worden lateien boven gevelsparingen (ramen en deuren) automatisch meegenomen door extra wapeningsstaal te integreren. 

“Alle webs zijn gemaakt van 100% gerecycled kunststof en ook het EPS is volledig recyclebaar”,
vertelt Van Oldenbarneveld. “Inmiddels wordt zelfs geopolymeerbeton gebruikt om de elementen te vullen.” Standaard heeft Nudura ICF een isolatiewaarde (Rd-waarde) van 4,16. 

“Deze waarde kan eenvoudig en met standaard isolatiematerialen worden verhoogd naar 10, waardoor gebruikers flink op hun energiekosten kunnen besparen. Nudura ICF garandeert bovendien een enorm lage luchtdoorlatendheid van 0,33 m3/h/m2 (0,18 ACH), een geluidsreductie van 51-71 dB en een brandwerendheid tot 4 uur. De EPS panelen nemen geen vocht op en zijn ongevoelig voor schimmelvorming. Ook is het geïsoleerde betonbekistingsysteem aardbevingsbestendig.”

Met Nudura ICF hebben architecten en constructeurs ongekende ontwerpvrijheid. Zowel in vormgeving, hoogte als afwerking, vertelt Van Oldenbarneveld. “Aan de buitenzijde zijn onder meer afwerkingen met houten rabbatdelen, trespapanelen, aluminium gevelcassettes, geprofileerde staalplaten, steenstrips of stucwerk mogelijk. Aan de binnenzijde adviseren wij om een gipsplaat te monteren, zodat een strakke en gladde afwerkwand ontstaat. Naar wens kunnen nutsvoorzieningen zoals lichtschakelaars, wandcontactdozen en waterleidingen zowel voor het betonstorten als achteraf worden aangebracht, waardoor ook hier een optimale vrijheid wordt geborgd.”