Duurzame lijnolie dringt beter door in hout én is flexibel in gebruik

 Interessant voor inkooporganisaties die op zoek zijn naar verduurzaming

100 jaar geleden was lijnolie hét bindmiddel voor verf, totdat aardolie grotendeels deze functie overnam. Nieuw is echter niet altijd beter, weet RIGO Verffabriek, die lijnolie gebruikt voor de TOPLIN Lijnolie Standverf en ROYL Olie. Dankzij het bedrijf is het olievlas teruggekeerd in het Nederlandse landschap, omdat het bedrijf zo in de markt deels voorziet in de behoefte aan eigen lijnolie.

“Wij zijn een van de weinige verffabrieken die lijnolie verf produceren”, zegt operationeel directeur Henriëtte van Westerhoven – Beaujon. “Duurzaamheid is een motief. Fossiele aardolie zorgt voor extra CO2 uitstoot en raakt ooit uitgeput. Lijnolie kan daarentegen jaar in jaar uit gezaaid en geoogst worden.” Het gebruik van lijnolie heeft volgens Van Westerhoven ook andere voordelen. “Verf met lijnolie als bindmiddel blijft langer flexibel en dringt beter door in het hout. Niet voor niets vinden we in monumentaal werk honderden jaren oude intacte lijnolieverflagen terug.”

RIGO Verffabriek produceert al sinds de jaren ’70 moderne lijnolie verven. “Eerst importeerden wij deze volledig uit Canada. In Nederland werd vroeger echter ook olievlas geteeld en tot olie ‘geslagen’ door de oliemolens op de Zaanse Schans. We vroegen ons hardop af of er niet nog steeds boeren waren die olievlas teelden. In 2013 vonden we een boer in Friesland die één veld voor ons in wilde zaaien, wat 20 liter lijnolie opleverde.”

Het was een voorzichtig begin, dat smaakte naar meer! “Sinds 2014 zaait RVR Loonbedrijf voor ons rondom Schiphol 5 tot 6 hectare braakliggend terrein in. Hiermee waren we er echter nog niet. Het vlas moet immers schoongemaakt en geperst worden. Dat kan op twee manieren, machinaal, of met de Zaanse molens op de Zaanse Schans. Uiteindelijk hebben we gekozen voor de molens, omdat het een prachtig mooi proces is en we zo het Werelderfgoed draaiend houden. Per hectare winnen we ongeveer duizend liter olie uit het zaad. Dit is 25% van onze behoefte voor een heel jaar.” De restproducten van het proces, lijnkoek en vlasstro, worden gebruikt door lokale boeren.

“We hebben zeker de ambitie om verder uit te breiden, zegt Van Westerhoven. “Ook vanwege de stijgende prijs zou dat gunstig zijn. Olie slaan met molens wordt dan alleen moeilijk, omdat de hoeveelheden te groot worden. Hier moeten we dus goed over nadenken. Zeker is dat wij hier mee doorgaan! We merken dat mensen ons vinden vanwege ons verhaal. Veel inkooporganisaties zoeken naar verduurzaming en komen daarom bij onze olieproducten terecht.”

Op Architect@Work Rotterdam merkte RIGO Verffabriek dat er ook veel interesse is onder architecten. “Hier zijn wij heel blij mee. Verf is meestal een sluitpost en krijgt weinig aandacht. Dat is zonde. Ik kan me voorstellen dat conserveren, beschermen en kleuren meer aandacht zullen krijgen nu steeds meer met hout gebouwd wordt. Onze technische adviseurs denken hier graag over mee.” 

In het geval van monumentale panden of herbeschikking werken deze adviseurs met een door RIGO Verffabriek zelf ontwikkelde app. “Hierin staat precies welke producten gebruikt moeten worden om te voldoen aan normeringen, rekening houdend met de staat van het gebouw en de onderliggende lagen. Dit maakt een complex verhaal voor alle betrokkenen behapbaar.”