Hoe word je een internationale veel gevraagde toparchitect?

Elk voetballend jongetje van een jaar of 11 droomt er van om ooit de nieuwe Cristiano Ronaldo te worden. En, welk meisje van 9 jaar ziet in atlete Femke Bol niet dé inspiratie om ook ooit als beste van de wereld over een stuk of wat horden te springen? Zo zal het vast ook gaan bij beginnende (en wellicht ook de al min of meer gevestigde) architecten die ook hopen dat de hele wereld ooit aan hun voeten zal liggen. Kortom… wie wordt de nieuwe Rem Koolhaas?

Omdat het goed is voor Nederland als geheel – het hebben van internationale uithangborden – ontkomen we er niet aan om de ambitie van de wannabe-toparchitecten weer eens te prikkelen. De vraag die ik in dit artikel wil beantwoorden is: hoe word je een veelgevraagd internationale toparchitect die de ene na de andere toonaangevende Award binnenhaalt? In andere woorden: hoe loopt het pad naar internationale architecturale grootheid? 

Ik leg het graag uit aan de hand van de benodigde zes basiscompetenties en -kwaliteiten.

Een internationale toparchitect bezit een ongeëvenaarde visie. Hij ziet het altijd net even anders dan de grijze massa. Het vermogen om verder te kijken dan de conventies is cruciaal. Het draait niet alleen om het ontwerpen van gebouwen, maar om het creëren van iconen die exact passen in de tijdgeest én die uiteindelijk ook nog eens de tand des tijds doorstaan. Visionair denken betekent dat je in staat bent om een dieper begrip van de dynamiek in de wereld te hebben.

Het streven naar internationaal succes vereist een begrip van diverse culturen. Een toparchitect heeft het vermogen om te resoneren met verschillende esthetische voorkeuren en culturele contexten. Alleen empathie is niet voldoende. Je moet er ook effectief naar kunnen handelen. 

Moderne architectuur omarmt per definitie de technologische vooruitgang. Een internationale toparchitect blijft niet stilstaan: hij evolueert mee met voortschrijdende technologieën zoals bijvoorbeeld duurzaam bouwen of 3D-printing. Het vermogen om deze innovaties te omarmen én… zelfs ook innovaties op dit vlak te creëren, onderscheidt de groten van de rest. 

Duurzaamheid is niet langer een optie, maar een minimumvereiste. Een architect die wereldwijd opvalt, integreert duurzaamheidsprincipes in al zijn ontwerpen. Daarmee heeft hij het vermogen om esthetiek te combineren met een grote milieu- en klimaatverantwoordelijkheid. Deze naadloze integratie, die aantoonbare voordelen zal opleveren, draagt dus bij aan een positief wereldbeeld.

Het (kunnen én willen) samenwerken met experts uit verschillende disciplines in de keten is essentieel. Of het nu gaat om ingenieurs, stedenbouwkundigen, materiaalexperts, natuurkundigen, biologen, geografen, politici …. Een internationale toparchitect begrijpt dat een succesvol ontwerp alleen holistisch tot stand kan komen. Met minder geen genoegen. 

Succesvolle internationale top-architecten zijn ook gewoon goede ondernemers. Ze tonen vastberadenheid, ze durven risico te nemen, ze kunnen snel schakelen en zich rap aanpassen aan nieuwe omstandigheden en ze tonen leiderschap. Kortom, hun executieve vaardigheden zijn op orde. Waar veel architecten zichzelf nog (te) vaak als kunstenaar zien, zo weten internationale toppers juist The Art Of Design ultiem te combineren met slimme commerciële en communicatievaardigheden. 

Het succes van Nederlandse architecten op het wereldtoneel versterkt het nationale imago – zo bleek in het verleden – en trekt uiteindelijk ook investeringen aan. Als Nederland nog meer in de schijnwerpers wil als broedplaats van creativiteit en innovatie, wat uiteindelijk ook de basis is van (onze!) economische groei, dan zullen we aan de slag moeten. Zoals Portugal nu wacht op de opvolger van Cristiano Ronaldo en de atletiekbond ongetwijfeld bij de junioren scout of er een nieuwe Femke Bol aan komt rennen, zo hopen we in Nederland-Architectenland ook dat we kunnen blijven leveren. Dus waar is de volgende Rem Koolhaas? Die hebben we nodig. Het is namelijk niet alleen goed voor de wereld, maar ook goed voor Nederland.