Hoe ziet de ‘architect’ van de toekomst er uit?

Het is evident dat de jonge garde van architecten, die staat te trappelen van ongeduld om de stokjes over te nemen, het wezenlijk anders zal doen. De reden? De technologische, sociale, maatschappelijke, ethische, ecologische en economische ontwikkelingen zijn onomkeerbaar en hebben méér dynamiek dan ooit. Het traditionele denken van de ervaren generatie zal moeten wijken, zo lijkt het. Of niet? Wint conservatisme het in de architectuur of gaat het ten gunste van onze toekomst veel meer om vooruitstrevend ondernemend denken?

In dit artikel passeren vijf redenen waarom de overtuiging er is dat het traditionele denken – met name binnen de garde van de wat oudere generatie architecten – het uiteindelijk zal afleggen. Niet mee eens? Laat het ons weten in een reactie of schrijf voor de volgende editie van Archicomm een opiniestuk!

Een belangrijke trend in de toekomst van architectuur is de integratie van digitale technologieën. Virtual Reality, Augmented Reality én Artificial Intelligence zullen architecten in staat stellen om hun ontwerpen op een meer immersieve manier te visualiseren en te presenteren aan klanten. Het positieve gevolg? Er worden betere beslissingen genomen én ontwerpfouten worden eerder ontdekt én opgelost.    

De kracht van Building Information Modelling zal geen enkele architect ontkennen maar de revolutie woekert wel voort. Want, het wordt steeds ‘eenvoudiger’ om complexe 3D-modellen van gebouwen te maken, waarin alle aspecten van het ontwerp, dus van structuur tot aan de installaties, en alles wat daar tussenin zit, compleet samenkomen en 100% worden geïntegreerd. De architect wordt daarom een holist. Bovenal is er een geweldige bijvangst: architecten, ingenieurs, bouwers en andere stakeholders zullen betrokken zijn bij de gehele levenscyclus van een object. Na oplevering blijft de verantwoordelijkheid.

De vraag naar oplossingen voor de ecologische uitdagingen waar we voor staan is ook geen onbekend fenomeen anno 2023. Maar het gebruik van groene materialen, het implementeren van energiezuinige systemen en het integreren van hernieuwbare energiebronnen, zoals zonnepanelen en geothermische systemen, zal nóg meer geïntegreerd moeten worden. Er wordt meer kennis verwacht van de architect én nog veel meer bereidheid om expertise elders uit de keten te halen. (Kunnen) netwerken wordt voor de architect van de toekomst een essentiële competentie.

Even los van de stikstofvraagstukken nú én het feit dat daardoor de bouw in Nederland nagenoeg stil ligt, zal er sowieso een behoefte ontstaan aan het (nog) sneller kunnen produceren en voltooien van projecten. Kortere bouwtijden leveren immers kostenbesparingen op. Daarnaast streeft men naar structurele afvalreductie. Dus: er zal meer dan ooit behoefte zijn aan modulaire en prefabbouw. Dat vereist – het zal u niet verbazen – een ander perspectief van denken voor de architect. Zeker voor de architect die nog wat traditioneler denkt dan de jonge generatie.

De rol van de architect zal zich onvermijdelijk ook uitbreiden naar het ontwerpen van slimme steden en gemeenschappen. Met de opkomst van het internet der dingen zullen gebouwen én infrastructuur onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn waardoor data kunnen worden verzameld en geanalyseerd om de leefbaarheid van die gemeenschappen te vergroten. Architecten vervullen hier een grote rol: zij zullen veel meer dan vroeger niet alleen moeten samenwerken met bijvoorbeeld planologen maar ook met techneuten van alle kalibers om uiteindelijk ook echt te kunnen komen tot die gewenst geïntegreerde oplossingen.

Kortom… De wereld verwacht van de ‘architect van de toekomst’ een structurele vorm van ondernemend denken. Meer dan ooit. We zeiden het al aan het begin van dit artikel: de technologische, sociale, maatschappelijke, ethische, ecologische en economische ontwikkelingen hebben méér dynamiek dan ooit. En, ze zijn onomkeerbaar. Wil een architect succesvol zijn rol kunnen blijven vervullen binnen die dynamiek van de toekomst, dan zal het conservatisme definitief vaarwel moeten worden gezegd.