Nuchter zijn. En, achteruit denken!

Als eerste dank aan de redactie van Archicomm, dat ik in het laatste nummer van dit jaar, zo maar mijn gedachten aan het papier – en dus ook aan u! – mag toevertrouwen! Daar ben ik blij mee. Deze mijmeringen zou ik graag met U delen: laten we niet langer wachten met veranderingen die we nu al kunnen toepassen. Onze branche kan veel duurzamer werken zonder dat het direct consequenties heeft voor de eigen bedrijfsvoering. 

En, wacht niet op de ander. U – als constructeur of ontwerper – kunt gewoon de regie pakken en voorop lopen. Want, ik wil het met u – zoals gezegd – over duurzaamheid en circulariteit hebben. Zijn we het eigenlijk al niet met elkaar eens dat we gewoon minder materialen en grondstoffen zouden moeten gebruiken?

Een paar praktische voorbeelden hieronder. U mag ze ook als tips beschouwen:

1. Creëer op zijn minst 250 mm ruimte tussen de bovenzijde van de kozijnsparing en de verdiepingsvloer. Op deze wijze hoeft u geen latei boven het kozijn te plaatsen en de cascowand krijgt deze functie.  Daar kun je als ontwerper rekening mee houden: sneller monteren met minder lateien. Dit geldt voor openingen tot ca. 2500 mm.

2. Je kunt ook een wand laten fungeren als wandligger die aan de woningscheidende wanden wordt opgelegd. Daardoor vermijd je belasting op de verdiepingsvloer. Die kan dan op normale dikte worden gedimensioneerd. Kortom… een besparing!

3. Als we gewapende breedplaatvloeren vervangen door voorgespannen kanaalplaatvloeren besparen we beton en staal. Door de kanalen is er minder beton nodig en door de voorspanning minder staal.

4. We weten dat een constructieve vloer 200 jaar zou moeten kunnen meegaan maar een installatie misschien hooguit 25 jaar. Dat betekent dat we dus bij het ontwerp al anders moeten omgaan met de installatie in een (nieuw) gebouw. Je zou bij het ontwerp de vloer in twee delen moeten opdelen in een constructieve laag en een installatielaag. Bij vervanging van de installatie blijft de constructieve vloer zitten en alleen het gedeelte waar de installaties zaten (of: zitten) wordt vervangen.

5. Als ontwerper moet je uiteindelijk holistisch kunnen ontwerpen. Het is niet meer van deze tijd als je twee of drie willekeurige plattegronden boven elkaar legt. Het gaat dus om een optelsom van het geheel. Een paar kleine concessies hoeft dan ook helemaal niet negatief uit te pakken, maar kan je wel een besparing aan materialen opleveren, met name als het gaat over stabiliteit.

6. Een constructeur weet dat stabiliteit belangrijk is, maar toepassing van een druklaag moet geen automatisme zijn. Een geschoord raamwerk en wie weet zijn er andere opties?

Kortom: zullen we eens wat meer focus hebben op het eindresultaat? Voordat we beginnen met bouwen, moeten we nadenken over hoe we het gebouw, als de tijd daar is weer, uit elkaar kunnen halen. Slopen moet demonteren worden. Doen we dat, dan kunnen we een betere én slimmere bouwstart maken. Gewoon een beetje nuchter zijn. En dus achteruit denken. 

Johan Oltvoort is directeur/eigenaar bij Olbecon BV, leverancier van betonnen vloer- en wandoplossingen.